Nostalgie van de oude binnenvaart

Tientallen jaren hebben schippers, hun vrouwen en knechten veruit het grootste deel van alle vervoer in Nederland voor hun rekening genomen. Aan boord was geen plaats voor de stoommachine die al geruime tijd de wind probeerde te vervangen. Zelfs van de scheepsdieselmotor moesten schippers aanvankelijk niets weten. Het vakmanschap van zeilen met stoere schepen was een boeiend leven. Wel zwaar maar ook ongelooflijk vrij. Leven en werken, dicht bij de natuur, in de natuur zelf en samen met de natuur. In de moderne tijd waarin we nu leven, doet het onwezenlijk aan dat eens grote gezinnen in piepkleine roefjes lief en leed deelden en met behulp van enkel wind een fraaie tjalk met een deklast vlas van Delfzijl over Waddenzee en Zuiderzee naar Amsterdam voeren. Dan werd het tijdschema bepaald door de natuur. ‘De Tijd Zal Het Leren’, ‘Op Hoop Van Zegen’ en ‘Zelden Rust’ waren veel voorkomende namen van schepen. Een terugblik naar een tijd met gemengde gevoelens: armoede en romantiek, hard werken en een hecht familieleven, weinig onderwijs en groot vakmanschap………… kenmerken van een vervlogen tijd.

‘Die binnen benne, benne binnen’, schijnt een gevleugelde uitspraak te zijn geweest van een schipper wanneer hij onder zeil de Zuiderzee was overgestoken en ergens behouden was binnengelopen. Dit vooroorlogse winterbeeld van de haven van Stavoren laat weinig aan fantasie over. Een sleepboot heeft de schepen binnengebracht en nu maar zien of het binnen nog vaaraar is.

In het Land van Bartje ligt de 66-tons tjalk Zes Gebroeders van Schipper Daan Spoelstra uit Hoogkerk. Het is volop zomer maar niets duidt erop dat er binnenkort gevaren word. Het is denkbaar dat de schipper werk aan de wal heeft gevonden en pas weer in het najaar weer aan de vaart komt met het aardappelenvervoer. Het zeilen heeft voorgoed afgedaan in de binnenvaart in de jaren vijftig.

De haven van Harlingen voor 1940. Het m/s Seppia van schipper S. Jaspers uit Zwartsluis in lossing in de Noordijs, de vaarverbinding tussen Norrderhaven en de trekvaart naar Leeuwarden. Het schip ligt voor de deur van brandstoffenhandel P. de Vries. Jaspers liet zijn schip in 1924 door scheepswerf Fikkers in Muntendam op Friese maat bouwen. Het schip draagt sinds 1990 de naam m/s Dieger.

De aanvankelijk 24 meter lange kolk van de in 1876 gebouwde Zeesluis in Zoutkamp werd in 1911 verlengd tot 35 meter. Er werd gebruik gemaakt van deze sluis door de garnalenvisserij en de binnenvaart. Deze opname van begin zestiger jaren laat zien dat er veel werk was in verband met de afsluiting van de voormalige Lauwerszee, de bouw van de uitwateringssluizen en de aanleg van de haven op Lauwersoog.

In het begin van de vijftiger jaren staat Urk aan het begin van een omvangrijke schaalvergroting. Nog is de haven gevuld met antieke scheepjes. Toch zal dit niet lang meer duren. Vanaf het begin van de zestiger jaren werden de schepen alsmaar groter met steeds indrukwekkender PK’s. Voor de binnenvaart was het eiland een welkome vluchthaven. En nadat de schepen waren afgemeerd in de Westhaven dan kon men nog een emmertje vis gaan halen op Urk.

augustus 5th, 2015  in Geen categorie Reacties uitgeschakeld voor Nostalgie van de oude binnenvaart

Comments are closed.